Devenir, inercia, ser

Pintor: Gustav Klimt.

A enerxía e a materia non é nada determinado, non é algo que saibamos o que é, non coñecemola súa natureza profunda, movemos mil conceptos da nosa realidade macroscópica, e logo chegamos ao cuántico e perdemonos en palabrotas que non temos nin idea que son. Quén pode dicir que é un electrón ou un fotón?, ninguén, podemos dicir como se comporta un fotón, podemos dicir como vai evolucionar un sistema de cousas cando se deixa libre, pero aí acaba todo.

Sabemos que a auga ten que caer, decimos que ten un estado de enerxía elevado porque ten que caer, pero en realidade só sabemos que hai un fenomeno de caída da auga, hai unha fenomenoloxía cuantificable.

En realidade o que pasa é unicamente a realización da "inercia do mundo material", a realización da tendencia propia do mundo. Dicimos que a auga cae pola gravedade terrestre, pero non sabemos que é iso, sabemos que hai un comportamento propio de todo aquilo que ten masa, un devenir a curto prazo xa marcado, pero nin sequera sabemolo que é masa, facemos trampa e dicimos que masa é o que se ve afectado pola gravedade. Hai unha flecha do tempo, pero o tempo non sabemos que é, simplemente somos conscientes de que as cousas cambian.

Pero a vida escapa dese devenir marcado, é algo que se escapa desa vontade, aproveitase dela, absorve toda a inercia e nutrientes que necesita, construese aproveitandose desa inercia pero non obedece a unha lei ríxida, a vida reinventase, crease a si mesma,  muta, non se comporta como a auga que cae, multiplicase, diverxe, xoga aos dados con infinitas realizacións, e sempre consegue que algo funcione porque ven ao mundo espida e vaise transmitindo a súa experiencia ao que queda.

Un filósofo díxoo dunha maneira fermosa, "todo o que pode ser é". 

Por qué estamos aquí? ao mellor a pregunta é estúpida, humana no sentido máis egoista da nosa especie, implica a preexistencia dunha razón humana, dun papá, máis alá de todo o que vemos. Somos unha posibilidade que existe, probable, polo tanto ten que darse así ou de forma parecida.

Para qué? a vida existe, o individuo que a posúe ten que decidir qué facer con ela, ten que buscalo seu propio sentido, non hai nada superior a él.

Dito doutra maneira si non hai un porqué, un ser consciente podería verse indefenso, impotente, diminuto, véndose nacer espido no mundo, fronte a esa inmensidade inercial do mundo, podería inventar papás, destinos marabillosos, orixes incríbles, e ter uns sentimentos como os que aparecen na literatura e historia humanas. A falta explica todo o que somos, todo o que facemos, todo o que pensamos.

A vida agarrase desesperada á existencia, pelexando contra a desaparición, facendo todo o que sexa necesario, cunha forza brutal para escapar desa disolución nun inabarcable universo de materia sen vida.

Tal vez iso explique que cando temos inmensos excedentes, nos volvamos estúpidos.

O cumio do petróleo (PEAK OIL)

PEAK-OIL ASPO

A vida humana constrúese sobre o sistema de valores que manexa cada persoa. Eses pensamentos teñen un voo tan delicado coma o das volvoretas e deles todo nace, coma do sombreiro dun mago. Estas "ideas" son as que ao final nos fan tomar decisión e crean mundos. 

Na modernidade vivimos máis ou menos dominados por esa idea de que "o que ten cartos é alguén, e si non os tes non es ninguén". Sempre se entendeu ao longo da Historia que os que tiñan riqueza erán persoas moi importantes, incluso o Cristianismo virou para estar sempre preto da riqueza e do poder e sumar prexuizos na mesma dirección.

Hoxe en día creo que o diñeiro vese (de forma xenérica) como o único valor que crea as distancias, que crea mundos.  

Pasa algo parecido co poder, a persoa con máis visión, intelixencia e capacidade para o ben común debería estar chamada a ter "poder de decisión", pero da a sensación de que ese "valor" non é necesario, é dicir, as cousas fanse a inversa, a estructura de poder (ou partido) buscando a súa pervivencia e estabilidade escolle persoas corais, sen pensamento propio, sen perspectiva propia. Esa persoa ao ser investida de "poder" pasa a considerarse simbolicamente como "valiosa" ou que ten "valor". Venme a cabeza ese chiste do rapaz, na época da mili obrigatoria, que chega vestido de xeneral a casa e a nai dille "pero, xa te fixeron xeneral", e o rapaz contesta "si esperas a que te fagan". Hoxe en día todo se pode arranxar cunha boa campaña publicitaria, un apoio incondicional da túa manada parlamentaria e un seguimento fiel aos ideais do mercado.

Ao que ia, teño a sensación de que vivimos nunha especie de baleiro narcisista, de espellos, pantallas de plasma de 50", teléfonos móbiles, nunha sociedade que un famoso sociólogo moderno Zygmunt Bauman describe como "mundo líquido", referíndose tamén, por suposto, á vida persoal de cada un de nós, na que os traballos son temporais ou non son, as relacións son temporais, os amigos desaparecen unha vez que deixas a actividade onde estabas...é dicir, nada é sólido, nada é para sempre, non hai ningunha estructura que te ampare, case nada é aceptado por todos. Estamos nunha sociedade que pode sentirse coma un líquido sen forma, que dificulta moito saber cara a onde imos ou que imos facer. Recordo aquel anuncio de Bruce Lee onde dicía "be water, my friend", tal cual, non se pode ser ninguén particular, porque en pouco tempo estás caducado e xa non sirves, xa non eres "guai", a xente ten un medo terrible a escoller, pegamonos ao televexo para que nos resposte a onde imos, qué somos ou qué debemos ser, qué se leva por fora e por dentro.

Formamos parte deste líquido, deixamos que a sociedade no seu conxunto camiñe dominada por uns "gurus do libremercado" instalados neses ideais tan mitificados que xa ninguén pon en dúbida; "o mundo non ten limites", "o mercado solucionao todo" e "o progreso é imparable".

Centrándose un na idea "o mundo non ten límites", as solucións son fáciles, simplemente con traballar máis e organizarnos mellor teremos máis riqueza, haberá máis beneficios a repartir, todo o mundo chegará ao soño occidental, etc.. Xa nos setenta avisábase en concienzudos estudios do erro desta hipótese, o crecemento universal apoiado no consumo indiscriminado de recursos levanos ao seu agotamento.

É unha simple idea, pero que describe axeitadamente a realidade; "o mundo é finito", hai unha cantidade limitada de recursos minerais, agás os renovábeis que básicamente son subproductos da radiación solar.

Por outra banda as teorias do libre mercado ven con bos ollos unha superpoboación, máis persoas, máis consumo, máis competencia polo traballo, e moitos máis beneficios, e así a humanidade crece e crece en tamaño, como si fosemos descobrir outro continente nalgures.

E aquí nos atopamos no centro dunha terrible avalancha, o sistema económico necesita crecer para repartir traballo e riqueza, para darlle unha vida a cada persoa, e por outra banda o número de persoas non para de crecer, pasando xa de 7.000 millóns. E que temos diante nosa para poder satisfacer esta demanda?, un sistema finito, que se pode discutir si é máis grande ou pequeno, pero que non é ilimitado. Xa desde hai algúns séculos acéptase por case todo o mundo, agás polos economistas, que a Terra é redonda.

Os organismos centrados no análise enerxético (Axencia Internacional da Enerxía), a NASA e incluso xa algunhas petroleiras recoñecen que xa pasamola máxima producción posible de petroleo convencional (Peak oil) entre o ano 2005 e 2010, e tamén se está achegando a máxima producción conxunta de petróleo e gas natural.

Todo indica que a chamada "crise" na que estamos metidos non é tal, máis ben trátase dunha primeira tensión, dunha primeira advertencia do noso acelerador de que a máquina non da máis de sí, pode mantela velocidade non se sabe cantos anos, pero estamos nunha meseta que nos vai levar a unha costa de baixada e máis cedo que tarde a unha diversidade enorme de estatexias para irmonos adaptando á nova situación de excaseza de recursos i enerxía (decrecemento), entre elas tamén está a de deixarnos ir a toda máquina ata un final impredecibel (colapso).

NOTA 1:

Para máIs información sobre o peak oil e o problema do crecemento exponencial (en castelán):

http://www.crisisenergetica.org/
http://crashoil.blogspot.com/
http://www.decrecimiento.info/

O podcast "Radioactividad" [http://is.gd/radioactividad] do Colectivo Burbuja: http://www.colectivoburbuja.org

No facebook:

https://www.facebook.com/groups/colap... - Colapso
https://www.facebook.com/groups/18088... - NeoRuralia
https://www.facebook.com/groups/15709... - Debate sobre la energía
https://www.facebook.com/groups/36550... - Decrecimiento

Hai unha asociación en Galicia que ten unha páxina Web con moita información http://www.vesperadenada.org e ademáis editou unha guía para a era post-petróleo.


NOTA 2:

É normal que ignores isto ou o poñas en dúbida, eu mesmo que o escribo e o leo a miúdo ignoroo de maneira natural. Por sorte ou desgraza, o ser humán ten unha xigantesca capacidade de esquecemento, eu saio fora da casa, vexo o sol, a herba e as árbores no seu sitio e dígome "non pode ser".

Pero, por si damos algo de creto aos datos dos máis concienzudos e honrados científicos, non é mala guía para os pais que eduquemolos nosos fillos no amor á terra (deixando que os nenos se manchen), á vida sinxela, á natureza, e ao traballo manual. Unha das saídas máis potentes que vai vir no futuro será o retorno á economía de subsistencia e a unha vida máis lenta, con menos recursos, menos combustibles para moverse, e máis necesidade de estructuras colectivas locais. Toda a xente que está construíndo asociacións no entorno rural está a facer un gran traballo para o futuro.

Por outra banda, retornará o valor de tódolos coñecementos prácticos e adquiridos nestes anos, e sobre todo dos que sirvan para subsistir sen uso de enerxía de orixe fósil ou eléctrica (mantemento de alimentos perecedeiros, cultivo, etc...)

Sei que aínda estamos no apoxeo da cultura do consumismo, do pijismo, do desprezo polo rural,  e polo traballo manual, do desprezo pola vida lenta e sinxela, e da sobrevaloración esaxerada da vida en suburbios urbáns, pero ir "un pouco" na contra disto non estaría mal, unha de cal e outra de area de momento, para que nosos fillos vexan outras posibilidades. Seria bó non ir coma os burros polo camiño único que xa ten os seus anos contados.

Os libros en papel tamén van ser moi útiles para o futuro, unha das primeiras cousas que caerá será a economía de escala, provocando a morte de todo o sistema tecnolóxico a baixo custe que temos montado. Nós podemos escapar, pero nosos fillos van vivir toda a súa vida nun decrecemento continuo de recursos e riqueza, parece ser que por primeira vez na historia vai ser certo aquilo de que "nosos pais vivian mellor".

O diñeiro non serve para valorala vida.

O diñeiro?, obxectos metálicos ou de papel con figuras impresas nas súas caras?, números escritos nun espazo virtual?, débeda futura?, un elemento de goberno?.

Din que simboliza un "valor".  É dicir a "importancia" que lle damos a un obxecto ou servizo. Así unha patata pode valer 1 céntimo de euro, e unha xoia 1 millón de euros, o traballo dun médico 1.000 euros, e o traballo dun broker 1 millón de euros .

É o elemento que visibiliza do mercadeo. No caso da actividade laboral, segundo o que aportas, e/ou necesitan de tí, obtés un diñeiro.

A sociedade nembargantes mecaniza cada vez máis tódalas tarefas, e deixa de haber "traballo", sitios onde participar para obter algo deste diñeiro. Por enriba, debido a sobreoferta de traballadores, os salarios baixan ata o nivel que queiran os posuídores deses "sitios".

Queda, así, calquera individuo sometido a unha curiosa situación; pode chegar a non valer nada (en diñeiro) para os demáis. E como todo vai ter un prezo, sinxelamente a falta de "ocos retribuidos" condeao á fame e consecuentemente á morte.

Pero incluso tendo traballo, pode estar condeado él e a súa familia a sofrimentos e discriminacións de todo tipo, debido a que non chega ao mínimo para unha vida digna. Os seus fillos entrarán no mundo pola porta datrás, sen educación, alimentación e sanidade, (ou roupa de marca) non valeran nada para a sociedade, fora do mercadeo.

Pero que lle pasa ao diñeiro? esfumase? non, acumulase nas máns dunha pequena cantidade de individuos ou organizacións que seguen e seguen sacando diñeiro da circulación, ou acumulando débedas dos demáis, en definitiva, apropiandose da maioría do "valor" en circulación.

Chegamos a un curioso sistema, onde os que controlan a circulación e redistribución do "capital", quedanse cunha gran maioría, sacandolles aos demáis a posibilidade de "valorar" a maioría das cousas. Van chuchando na riqueza, ata que se fan coa inmensa maioría dela.

Logo, qué temos ao final? hieráticos individuos enchidos de "kapital" que non se vai usar para valorar nada, e unha gran parte da sociedade condeada á morte, porque segundo o sistema non vale nada, e non pode valorar nada.

Pero se non vale de nada respeitalo código civil, as outras persoas e os seus bens, crialos fillos, respeitalo ben común, estudar no sistema predisposto....  qué sentido terá para esas persoas que caen no baleiro respeitalo pacto social?.

Para unha vida colectiva saudable e desexable,  ogallá a brúxula cambie antes de chegar a un punto de non retorno.

Desde a miña subxectividade, resultame noxento, un sistema de presión controlado por xente perdida, xente mecanizada, que perdeu calquera sensibilidade, imperfección ou empatía cara aos demáis. Toparon o mundo perfecto para eles, o libre mercado, e eles están arriba cunha inmensa humanidade coa que xogar a ser deuses.

Bento de Spinosa.

Miles de galaxias nun diminuto punto do ceo.

Estes anos veño de redescobrir un filósofo deses que me sorprende, vou lendo o que pensa e digome ¡si, si, é así!.

Bento Spinoza era fillo de xudeus emigrados á Holanda desde Portugal, viviu nunha época de fanatismo e loita relixiosa terribel, no século XVII, e sen ningún dos datos científicos modernos chegou a visións moi profundas do mundo. 

Este herexe de toda relixión convencional, expulsado da súa comunidade xudía e illado para sempre da súa familia, descubriu un sentimento relixioso humano, natural, libre, un sentimento que pertence a persoa e non a ningún predicador, un deus que non manda, nin xulga, nin castiga, nin premia, "o propio mundo incluíndonos a nós mesmos".

Era metódico e honrado, foi un liberador do terror do inferno e do azucre do ceo, foi descobridor das conclusións da ciencia antes de que se desenrolara tan brillantemente nos seguintes séculos. Pensaba e pulía lentes para ir ganándose a vida, ao mesmo tempo que a súa enfermidade pulmonar crónica avanzaba ata matalo.

"Só hai unha sustancia", "tódalas formas posibles realizanse". Hoxe sábese que estamos nun Universo inmenso coas mesmas propiedades en tódolos sitios, estase chegando a unha teoria unificada sobre a materia que vai acabar concretándose nunha soa lei para a interacción e nunha soa sustancia, sábese que somos froito dun devenir imparable, sábese que hai moléculas orgánicas navegando por todo o espazo, e sábese que a vida é o resultado imparabel cando se dan as circunstancias físicas propicias.

Todo indica que temos un Universo cheo de seres vivos en calquera dirección na que miremos; agora mesmo pareceme case absurdo que non sexa así, hai miles de millóns de sitios onde unha bacteria pode sair adiante. Tamén hai que recoñecelo, a distancia que nos separa de calquera dos sitios posibles mais achegados  parece insalvábel para que haxa un contacto endexamais.

É un pracer topar un pensador así, coma unha madeira a deriva nun mar de ideas cheas de fedor a poder barato, prepotencia, mediocridade e inxustiza. Sen dúbida tamén teria os seus erros, pero a súa ética e honradez intelectual, acabou abrindo unha fenda definitiva no muro teolóxico-político construido con sangue, tortura e morte ao londo de séculos. Enfrontouse ao "medo", ao castigo da "manada", á "ameaza divina", para construir unha casa sólida, unha ética baseada no si mesmo, na liberdade, e non no medo, deu un paso adiante e atreveuse a ser un home libre nun mundo escuro.